«گروه مهندسی و ماشین‌سازی کشاورز» با بیش از سی سال سابقه در اواخر سال 1397 به ثبت رسمی رسید. این شرکت در دهۀ 70، در حوزۀ پلاستیک‌سازی و تولید لوله‌های پلی‌اتیلن فعال بود، اما در سال 80 وارد حوزۀ ماشین‌آلات و قطعات شد و توانست از سال 88، به عرصۀ طراحی و ساخت ماشین‌آلات صنایع پلاستیکی، خطوط PVC، PE و … ورود کند و امروزه در زمینۀ مشاوره، مهندسی، راه‌اندازی، بازرگانی و فروش کلیۀ خطوط اکستروژنی و قطعات یدکی و دستگاه‌های جانبی، به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین منابع در صنایع پلاستیک کشور مطرح شود.
برای اولین‌بار در غرب آسیا: تولید نوار آبیاری با سرعت 70 متر در دقیقه
مهندس جاوید کشاورز، رئیس هیئت مدیرۀ گروه مهندسی و ماشین‌سازی کشاورز، خطوط نوار آبیاری را از نخستین دستگاه‌های تولیدی این شرکت معرفی کرد و گفت: «ما تاکنون نزدیک به بیست دستگاه نوار آبیاری ساختیم و با همکاری سایر سازنده‌ها این صنعت را در کشور بومی کردیم. این ماشین‌آلات پیش از این از چین و کمی قبل‌تر از آلمان وارد می‌شد. اکنون در داخل ساخته می‌شود و نیازی به واردات این دستگاه‌ها نیست.» او ادامه داد: «بعد از ساخت این دستگاه، کم‌کم خطوط پلی اتیلن، لوله‌های پلی اتیلن و خطوط لوله‌های PVC با اکسترودرهای دومارپیچ کونیکال و دیوارپوش و پانل و پروفیل‌های در و پنجره و ورق‌های فوم PVC را در دستور کار قرار دادیم. سپس به حوزۀ تولید دستگاه‌های نایلون، نایلکس و نایلون‌های گلخانه‌ای ورود کردیم.» این شرکت برای اولین‌بار در ایران ساخت خط تولید نوار آبیاری بغل دوخت را در چهار مدل کارا، کارین، کارینا و کارون به بازار عرضه کرد و می‌توان گفت گروه مهندسی و ماشین‌سازی کشاورز اولین ماشین‌ساز در خاورمیانه است که توانست خط تولید نوار آبیاری با سرعت 70 متر در دقیقه را روانۀ بازار کند که با وجود شرایط کم‌آبی و خشکسالی، کمک بزرگی به مکانیزه کردن مصرف آب و صرفه‌جویی کرده است.
مهندس کشاورز افزود: «شرکت ما به تازگی خط تولید لوله تاشوی نخ پیچ دار سه لایه و پنج لایه را به روشی منحصربه‌فرد و بسیار کارآمد تولید کرده و گام جدیدی در صنعت ماشین‌سازی برداشته است.»
وی دربارۀ کاربرد ماشین‌آلات این شرکت در صنایع گفت: «لوله‌های تولیدی ماشین‌سازی کشاورز برای آبرسانی در آب و فاضلاب شهرها و آبرسانی کشاورزی قابل استفاده است. کشاورزهایی که انتقال آب انجام می‌دهند یا سیستم‌های نوین آبیاری مثل آبیاری بارانی یا آبیاری قطره‌ای را اجرا می‌کنند، از لوله‌های پلی اتیلن استفاده می‌کنند. نوار آبیاری هم در مزارع و گلخانه‌ها برای آبرسانی کنار محصول استفاده می‌شود و مورد حمایت دولت است. لوله‌های PVC بیشتر کاربرد ساختمانی دارند و برای فاضلاب ساختمان‌ها استفاده می‌شوند.» او ادامه داد: «پانل‌های دیوارپوش و کف‌پوش و… برای بازسازی دکوراسیون ساختمان‌های قدیمی کلنگی و حتی ساختمان‌های نو استفاده می‌شوند که ما دستگاه‌هایش را تولید می‌کنیم. همچنین پروفیل‌های در و پنجره UPVC نیز که اخیرا بسیاری از کشورها از آن استفاده می‌کنند و دستگاه‌های اکستروژن و تولید پروفیل آن از تولیدات ماست، مجموعۀ تولیدات ماشین‌سازی کشاورز را تشکیل می‌دهند.»
خریداران داخلی، فریب شرکت‌های درجه چندم چینی را نخورند
رئیس هیئت مدیرۀ گروه مهندسی و ماشین‌سازی کشاورز، دربارۀ مشتریان شاخص این شرکت گفت: «ما تقریبا نزدیک به هزار مشتری از سراسر کشور داریم که برخی خطوط از ما می‌خرند، برخی قطعات تهیه می‌کنند و برخی هم خدمات از ما می‌گیرند و عیب و ایرادهای دستگاه‌هایشان را برطرف می‌کنیم. مثلا در لولۀ پلی اتیلن، شرکت پلی اتیلن پی‌اف‌سی، شرکت بسپار پژوه یا لولۀ پاسارگاد در زنجان، شرکت پی‌اف‌سی در نجف‌آباد، شرکت احسان کار یا شرکت تولیدی لوله‌های پلیمری تیران در اصفهان از مشتری‌های شاخص ما هستند.»
او دربارۀ صادرات محصول به سایر کشورها اظهار داشت: «ما تاکنون به افغانستان، عراق و تاجیکستان صادرات داشته‌ایم. همچنین محصولات ما توسط همکاران به ترکمنستان نیز رفته است.»
مهندس کشاورز اصلی‌ترین رقیب ماشین‌سازی کشاورز را کشور چین عنوان کرد و دربارۀ مزیت ماشین‌آلات این شرکت نسبت به محصولات چینی گفت: «تعداد شرکت‌های چینی زیاد است، به همین خاطر کسی که آشنا نباشد نمی‌تواند یک خرید خوب از چین داشته باشد، کما اینکه افراد بسیاری بودند که قیمت را ملاک قرار دادند و از چین خرید کردند ولی در اینجا دچار مشکل شدند.» او اضافه کرد: «شرکت‌های درجه یک چینی را باید شناخت و ازشان خرید کرد. به درجه دو هم می‌شود اعتماد کرد ولی درجه سه و چهار چینی زیاد هستند. مثلا در لوله‌های پلی اتیلن سه تا چهار شرکت قابل اعتماد وجود دارد، باقی آنها شرکت‌هایی هستند که به درد نمی‌خورند. اگر ملاک مشتری ما صرفا قیمت باشد، می‌تواند از شرکت‌های درجه چندم چینی خرید کند و دچار مشکل شود. ولی اگر ملاکشان کیفیت باشد، قیمت محصولات باکیفیت آنها از ما بیشتر است. در حالی که کیفیت ما هم قابل قبول است، مضاف بر اینکه خدمات ما بهتر از آن‌هاست. چون ما اینجا هستیم و خدمات بهتری می‌دهیم و تکنسین‌های خوبی برای راه‌اندازی داریم. ما استانداردهای خودمان را بهتر می‌شناسیم و با استانداردها و تست‌شان آشنا هستیم ولی چینی‌ها این اطلاعات را ندارند.»
وی دربارۀ تازه‌ترین محصول این شرکت گفت: «اخیرا روی خطوط لوله‌های پلی اتیلن نفت‌دار کار می‌کنیم که باعث صرفه‌جویی در مصرف مواد و انرژی می‌شود. این لوله‌ها با نفت مقاومت‌سازی شده و توان و مقاومت فشارشان بالا می‌رود. در صورتی که ضخامتشان کم است و ما به آنها لوله تاشو می‌گوییم. اینها در کشاورزی کاربرد دارند.» او ادامه داد: «همچنین این اواخر روی دستگاه‌های بسته‌بندی محصولات کشاورزی، مثل توری‌هایی کار می‌کنیم که معروف به بسته‌بندی پیاز هستند و با آنها پیاز و سیب‌زمینی را بسته‌بندی می‌کنند.» مهندس کشاورز افزود: «حوزۀ دیگری که روی آن کار کردیم و به نتیجه هم رسیدیم ولی از نظر نقدینگی مشکل داریم، ساخت دستگاه‌های ورق‌های پلی اتیلن برای استخرهای کشاورزی و کانال‌ها است که به ژئوممبران معروف است. نقشه و طراحی آن را انجام دادیم و اولین دستگاه را می‌خواهیم برای خودمان بسازیم تا مشتری‌ها اعتماد کنند. منتها سرمایه‌گذاری آن بالاست و یک کار حدود 10 میلیاردی است که فعلا از نظر نقدینگی برای ما مقدور نیست و صبر کرده‌ایم تا در آینده اگر بشود وام بگیریم و آن را بسازیم.»
محدودیت‌های اعمال شده به تولیدکننده با تعدد بخشنامه‌ها
مهندس جاوید کشاورز در پایان دربارۀ مشکلات و آسیب‌هایی که این شرکت را تحت تاثیر قرار می‌دهد، گفت: «تعدد دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌ها در زمینۀ فعالیت‌های اقتصادی، ارز و… برای ما و دیگران مشکلاتی فراهم می‌کند. بیشترین مشکلات ما ناشی از همین دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های بی‌قاعده‌ای است که دولتمردان ایجاد می‌کنند. وقتی یک قانون را مطالعه می‌کنیم که باید کار را مطابق آن عمل کنیم و سپس به ادارۀ مربوطه مراجعه می‌کنیم می‌بینیم یک بخشنامه راجع به آن صادر کرده‌اند و مثلا 200 مورد برای آن ایجاد کرده‌اند و ما باید تمام آنها را طی کنیم تا به اجرای آن قانون کسب و کار برسیم.»
این گزارش در بهار ۱۴۰۰ به سفارش معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری (برنامۀ توسعۀ صنعت ماشین‌سازی) تهیه شده است.
