«تعاونی دانشبنیان ماشینسازان طراحان جوان یزد» فعالیت خود را از یازده سال پیش و از کارگاهی کوچک شروع کرد. بعد از کسب رتبۀ اول در مسابقۀ ملی مهارت (فنی و حرفهای) و راه یافتن به مسابقات جهانی، در سال 1391 با سرمایۀ اندکی شرکت خود را به ثبت رساند و با سفارشگیری توانست کسب و کار خود را رونق بخشد. نخستین دستگاه را به سفارش شرکت لنای یزد (زیرمجموعۀ الکترو کویر) تولید کرد و با وجودی که در سال اول فعالیت رسمی خود، تنها یک میلیون تومان سود کرده بود، کوشید تا از شرکتهای دیگری سفارش کار بگیرد. پس از آشنایی با دستگاهی وارداتی به نام دستگاه ماسهشور اوواش، بدون داشتن نمونه، کار طراحی آن را انجام داد و نخستین تولیدکنندۀ داخلی آن شناخته شد. امروز نیز خط اصلی تولیدات این شرکت، تولید ماشینآلات معادن شن و ماسه، خصوصا دستگاه اوواش است و نود درصد قطعات آن را نیز خود این شرکت تولید میکند. گفتنی است که تولیدات این تعاونی تنها به دستگاههای مربوط به معادن محدود نمیشود و طراحان و سازندگان، تولید ماشینآلات حوزههای دیگر را نیز برعهده دارند.
دستگاهی برای کاهش مصرف آب در صنعت معدن
مهندس حسین نادی، مدیرعامل تعاونی دانشبنیان ماشینسازان طراحان جوان یزد، با بیان اینکه دستگاه ماسهشور اوواش از قطعات بسیاری تشکیل شده که برخی از آنها در تولید دستگاههای دیگر کاربرد دارد، از ویبرۀ 5.5 کیلوواتِ هفت هزار تُنِ طرح ایتالیا (هفت تن ضربه) نام برد و گفت: «این ویبره پیش از این از طریق واردات به دست ما میرسید؛ اما تحریم ما را ملزم به تولید کرد و ما اولین تولیدکنندۀ آن هستیم. پمپ 10 اینچ به 8 اینچ اسلاری نیز محصول دیگر ماست که ضد سایش است و عمری حدود 8 ماه تا یک سال دارد. از آن در معادن مختلف استفاده میکنند و میتواند هر ساعت 120 تُن ماسه را جابجا کند.» او پمپ 5 اینچ به 4 اینچ را محصول دیگر این شرکت معرفی کرد و افزود: «این محصول نیز ضد سایش است؛ هم ماسه بادی را میکشد و هم لجنکش است. از آنجا که در زمینۀ معدن دست به تولید محصول میزدیم، دانستیم که معدندار به چه دستگاههایی نیاز دارد. مثلاً دستگاه دیگری به نام خاکگیر ساختیم که مصرف آب را کاهش داد.» او دربارۀ اهمیت تولید دستگاه خاکگیر اضافه کرد: «معدندار بعد از آنکه خاک را از معدن به کارگاه میآورد، آن را سرند میکند و برای شستشویش به آب زیادی نیاز دارد تا بتواند گلهای ماسه را تفکیک کند. چون در ساختمانسازی ماسه باید خیلی تمیز باشد. به همین خاطر مثلا در معدنی در یزد، روزانه 10 تا 11 تریلی آب مصرف میشود که با تولید این دستگاه این میزان مصرف، به 4 تریلی رسید.»
نادی از دستگاه دیگری به نام بگ فیلتر نام برد که دارای شیر جت پالس و کمپرسور بزرگی برای تامین باد است و گفت: «ما با حذف جت پالس و این کمپرسورها توانستیم هزینهها را کاهش دهیم. این دستگاه کاربردهای بسیاری دارد، از جمله در شرکتهای آسفالتسازی که میتواند دود حاصل از این تولیدات را بگیرد.»
مهارت در طراحی و ساخت دستگاه در زمینههای متعدد
مهندس نادی، شرکتهای بنیان بتن یزد، بنیان بتن اردکان، سازمان همیاری یزد و آسفالت موحدین یزد را از مشتریان اصلی این شرکت معرفی کرد و شرکتهای آلمانی را از رقیبان اصلی خارجی دانست و گفت: «محصولات ما با قیمت خیلی پایینتری نسبت به محصولات خارجی در اختیار مشتریان قرار میگیرد. مثلاً دستگاهی که ما 450 میلیون تومان قیمتگذاری میکنیم، مشابه خارجی آن بیش از دو میلیارد تومان است. این در حالی است که یکی از مشتریان ما که دستگاهی خارجی تهیه کرده بود نیاز به تعمیر و رفع مشکلات آن داشت که ما تعمیر و اصلاح آن را برعهده گرفتیم.»
او با اشاره به اینکه تولیدات این شرکت در زمینههای دیگر نیز طراحی و ساخته میشوند، از دستگاه تمام مکانیزۀ پوستگیری کنجد که محصولی پر مصرف است و از نمونههای ثبت اختراع شدۀ این شرکت است نیز نام برد و دربارۀ صادرات تولیدات داخلی گفت: «متاسفانه علیرغم اینکه دوست داریم صادرات داشته باشیم، تاکنون این اتفاق نیفتاده است. اولین مانع ما نبود رابط است. دومین مورد اطمینانسازی است که تنها با نصب دستگاه در کشورهای دیگر ایجاد خواهد شد و در حال حاضر شرایط آن وجود ندارد.»
ساخت دستگاهی برای تولید اتوماتیک گان پزشکی
نادی عدم ثبات قیمتها را مشکلی جدی برای تولیدکنندۀ محصولات خواند و آن را باعث رکود بازار دانست. چون گاهی مشتری صبر میکند تا بلکه قیمت محصولات ارزانتر شود و بازار راکد میشود.
او در پایان از تولید محصول تازهای خبر داد که برای تولید گانهای پزشکی کاربرد دارد و گفت: «گانهای پزشکی همه توسط خیاط برش زده میشود و آن را میدوزند و بستهبندی میکنند. ما در حال ساخت دستگاهی هستیم که تمام این کارها را به صورت اتوماتیک انجام دهد.»
این گزارش در زمستان ۱۳۹۹ به سفارش معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری (برنامۀ توسعۀ صنعت ماشینسازی) تهیه شده است.