درمان های پرخطر

کابوس ابتلا، رویای درمان

مهدیه موسی زاده: شیرینی های رنگارنگ و شکلات های خوشمزه ای که به شما چشمک می زنند و نمی توانید از آن ها دل بکنید همراه با آجیل و تنقلات دیگر، وقتی وارد دهان شما می شوند، لباس خود را عوض می کنند و وارد یک جنگ پارتیزانی با دندان های شما می شوند. حتما در طول زندگی تان به خاطر پرکردن یا عصب کشی به دندانپزشک مراجعه کرده اید. اگر وضعیت دندانتان خیلی خراب باشد، پزشک تان برای اینکه مطمئن شود دندان احتیاج به عصب کشی ندارد، به شما می گوید به رادیولوژی بروید و از دندان تان عکس بگیرید. خب تا اینجا همه چیز عادی به نظر می رسد. وقتی به رادیولوژی می روید دست خط پزشک تان را نشان می دهید، رادیولوژیست شما را به اتاقی راهنمایی می کند و به شما تذکر می دهد گردن بند، ساعت، گوشواره و وسیله فلزی همراه نداشته باشید. شاید اگر برای اولین بار باشد که به رادیولوژی می روید برای تان کمی هیجان انگیز باشد. وقتی می خواهید به اتاق وارد شوید، اگر سرتان را پایین نینداخته باشید عکسی که بر روی در اتاق چسبانده اند را می بینید. تا اینجا اگر هیجانتان کمی به ترس تبدیل نشده باشد، هنوز حس خوبی دارید نسبت به آن شیرینی ها و شکلات های خوشمزه که شما را به آنجا کشانده اند. وقتی وارد اتاق می شوید رادیولوژیست شما را کمک می کند در جایگاهی که باید بایستید قرار بگیرید. وقتی دستگاه روشن می شود، ناگهان می بینید رادیولوژیست بلافاصله و با سرعت زیادی از اتاق خارج می شود. تعجب می کنید؟! یاد عکسی که پشت در چسبانده بودند می افتید. عکسی با پس زمینه زرد که یک دایره سیاه رنگ در وسط و سه شکل ذوزنقه مانند دیگر در اطراف دایره قرار دارند. احتمالا ناخودآگاه به یاد تشعشع هایی می افتید که حتی اسمشان هم ترسناک هستند. در طول مدت که دستگاه از اطراف سر شما بگذرد و از دندان های شما عکس بگیرد، از هر شیرینی و شکلاتی هر چقدر هم خوشمزه متنفر می شوید که پای شما را به آنجا باز کردند. با خود می گویید اگر این اشعه ها ضرر نداشت چرا به این سرعت رادیولوژیست از اتاق خارج شد؟
خیلی از موارد دیگر هم وجود دارند که ممکن است فکر کنیم استفاده از آنها باعث بروز سرطان می شود. مثلا خیلی ها فکر می کنند اشعه لیزر که در جوانسازی و زیبایی پوست، بیماری های دهان و دندان، از بین بردن چربی های اضافه بدن و تشخیص تومورهای سرطانی کاربرد دارد ممکن است سرطان زا باشد.
اگرچه در عصر تکنولوژی، ممکن است هر فناوری و پدیده ای عوارضی هم داشته باشد ولی عوارض لیزر نهایتا اگر به درستی و توسط پزشکان متخصص در این زمینه استفاده نشود، می تواند باعث بروز لکه های تیره در افراد با پوست های روشن و لک های سفید دانه دانه در افرادی با پوست های تیره ایجاد کند. اما برنزه کردن پوست به ویژه توسط اشعه ماوراء بنفش آفتاب، نه تنها باعث پیری زودرس و چین و چروک های پوستی شده بلکه مهم ترین عامل ایجاد سرطان پوست به شمار می رود.
لیزرهای تشخیصی که در دندان پزشکی به کار می روند هیچ تداخلی با بافت بدن ندارند و در تشخیص تومورهای سرطانی کاربرد زیادی دارند. لیزرهایی هم وجود دارد با شدت بالا که کاربرد این نوع لیزرها برای بریدن و برداشتن استخوان، مینای دندان و … است و به آن ها لیزرهای گرم هم می گویند .طول موج لیزری که از آن در پزشکی و جراحی استفاده می شود، از 600 نانومتر به بالا است در حالی که طول موج از 300 نانومتر به پایین به سمت پرتوهای یونی زا می رود که عامل سرطان زایی است.
حالا به سراغ سی تی اسکن می رویم. اگر تجربه سی تی اسکن داشته باشید، حتما می دانید که فلز با فعالیت های سی تی اسکنر تداخل پیدا می کند. بیمار باید تمام طلا و جواهر و فلزات همراهش را حذف کند. بعد از اینکه دستگاه یک عکس اشعه ایکس می گیرد، تخت کمی حرکت خواهد کرد و سپس تصویر دیگری گرفته می شود و به همین ترتیب تصاویر بعدی گرفته می شود، برای به دست آوردن بهترین نتیجه بیمار باید در همان وضعیت تا انتهای آزمون ثابت بماند. در طی اسکن هر کس به جز بیمار اتاق را ترک خواهد کرد. پرتونگار در خارج از اتاق قادر است از طریق میکروفن و بلندگو در داخل اتاق با بیمار ارتباط برقرار کند. اگر بیمار خردسال است، پدر، مادر یا فرد بزرگسالی ممکن است برای اجازه ایستادن و یا نشستن در آن نزدیکی را داشته باشد اما آن شخص باید یک روپوش سربی جهت جلوگیری از قرار گرفتن در معرض تابش بپوشد. هم اشعه ایکس و هم اشعه رادیواکتیو (که از جنس اشعه گاما است) اگر بیش از حد مشخصی به بدن ما وارد شود مضر و خطرناک است. این اشعه ها در مقادیر زیاد موجب اختلال در کارکرد سلول ها و تکثیر آنها می شوند. در مقادیر مضر میتوانند موجب اختلالات گذرا شوند و در مقادیر بسیار زیاد میتوانند موجب بروز سرطان و یا حتی مرگ شوند. اما لازم نیست نگران باشید. میزان خطری که اشعه ایکس برای سلامتی ایجاد می کند بسته به مقدار اشعه ای است که وارد بدن شما می شود. اگر این مقدار در حد مجاز باشد اشکالی ایجاد نمی کند ولی بیش از آن خطرناک است. میزان مجاز اشعه ایکس یا اشعه رادیواکتیو که هر فرد می تواند بدون مشکل خاصی دریافت کند توسط دانشمندان محاسبه شده است. این مقدار تجمعی است. به این معنی که مجموع مقدار اشعه هایی که در طول یک سال به بدن شما تابیده می شود باید از میزان خاصی کمتر باشد.
میزان اشعه دریافتی را با مقیاسی به نام میلی سیورت اندازه گیری می کنند. در محیط زندگی همه ما مقداری اشعه رادیواکتیو بصورت طبیعی وجود دارد و هر فرد به طور طبیعی در هر سال 3 میلی سیورت اشعه از محیط اطراف خود دریافت می کند.کلا مقدار اشعه ای که در حین انجام تصویربرداری های پزشکی به وسیله ی بدن دریافت می شود بسیار کمتر از آنست که موجب بروز سرطان شود. در بازماندگان انفجارات هیروشیما و ناکازاکی در آنها که حدود 180 میلی سیورت اشعه دریافت کرده اند هیچ موردی از افزایش احتمال بروز سرطان دیده نشده است. البته در سه ماهه اول بارداری باید از رادیوگرافی و سی تی اسکن و اسکن رادیوایزوتوپ خودداری کرد چون ممکن است به جنین در حال رشد صدمه وارد کند .اشعه ایکس با اشعه رادیواکتیو متفاوت است. اشعه رادیواکتیو از جنس اشعه گاما است که البته آن هم از جنس اشعه های الکترومغناطیسی است ولی طول موج آن از اشعه ایکس کمتر و قدرت نفوذ آن بیشتر است. در محیط طبیعی اطراف ما بطور طبیعی مقادیری از اشعه رادیواکتیو وجود دارد .مقداری از این اشعه از فضای ماورای زمین وارد محیط زندگی ما می شود و مقداری از آن حاصل تجزیه مواد رادیواکتیو در فضای پیرامون ما است. حتی در درون بدن ما در هر ثانیه 9000 تجزیه رادیواکتیو انجام می شود. پس بدن ما در طول روز بطور طبیعی در معرض مقداری اشعه رادیواکتیو قرار دارد.
به هر حال چیزی که می توان به صورت منطقی و قطعی گفت این است که احتمال مرگ در اثر بیماری های ناشی از سی تی اسکن – در صورتی که واقعا چنین عارضه های به وجود بیاید – بسیار کمتر از احتمال مرگ در اثر بیماری هایی است که بدون استفاده از سی تی اسکن، کشف نشده باقی می مانند. به ویژه اینکه امروزه شرکت های تولید کننده دستگاه های تصویربرداری با استفاده از تکنولوژی های جدید، دستگاه هایی ساخته اند که میزان تشعشعات آن بسیار کمتر از دستگاه های چند سال قبل است.
متاسفانه در چند سال اخیر که سرطان مثل یک سونامی وحشتناک در حال حرکت است، سرطان سینه در بین بانوان یکی از شایع ترین سرطان ها شناخته می شود. اگرچه راه های مختلفی برای تشخیص به موقع این سرطان و علاج آن وجود دارد، اما جای تاسف است که بگوییم یکی از این راه های تشخیص، خود ممکن است باعث بروز سرطان شود. ماموگرافی روشی است که در زنان بالای ۴۰ سال و مشکوک به سرطان سینه استفاده می شود. براساس مطالعاتی که از سوی سازمان های سرطان اروپایی انجام شده، ماموگرافی که با هدف تشخیص سرطان سینه انجام می‌شود می تواند ژن‌های سرطان زا را در بدن زنان تحریک و عامل بروز این بیماری حین تشخیص شود. با وجود اینکه هنوز صحت صد درصدی این فرضیه هایی که مطرح می شود مشخص نشده است اما باید در این باره احتیاط کرد.
می توان برای راحت تر بودن خیال کسانی که مجبور به استفاده از این روش هستند، در تشخیص و غربالگری سرطان سینه به جای تاباندن اشعه به سینه زنان و افزایش احتمال بروز بیماری، از روش های تشخیص دیگری مثل ام.آر.آی و تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی و اسکن استفاده کرد که در آنها خبری از اشعه نیست. این روش ها امن بوده و باعث جهت در ژن ها نمی شوند. البته اگر خود را به تغذیه درست و ورزش روزانه عادت دهیم، هرگز به استفاده از هیچ کدام این روش ها نمی شویم. سلامتی را راحت می توان از دست داد ولی سخت می توان به دست آورد. شاید با انجام بعضی از روش ها سلامتی در خطر بیش تری قرار بگیرد ولی هرگز با ورزش و تغذیه مناسب سلامتی انسان در خطر قرار نمی گیرد. استفاده از مواد طبیعی و خوراکی هایی که برای بیماری های مختلف مناسب است باعث پیش گیری تقریبا همه بیماری ها مگر بیماری های مادرزادی می شود.
جمله های تکراری، همیشه کلیشه ای نیستند. «پیش گیری بهتر از درمان است» یعنی همین. یعنی بر فرض مثال اگر نگرانید که ممکن است به سرطان سینه دچار شوید، قبل از پیدا کردن دکتر و انجام تست های تشخیصی، بهتر است از همان لحظه شروع به خوردن دو میوه ی آلو و هلو بکنید. چراکه آلو و هلو قادر به انهدام مهاجم‌ترین نوع سلول‌های سرطان سینه هستند. این دو میوه خطرناكترین سلول‌های سرطانی را از بین می برند درحالی که كوچكترین آسیبی به سلول‌های سالم مجاور وارد نمی‌كنند.

این مطلب، در پاییز ۱۳۹۳، به سفارش موسسۀ مطبوعه به رشتۀ تحریر درآمده است.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

درباره سایت

از رنج زندگی، به ادبیات پناه آورده‌ایم؛ به واژه‌های خیال‌انگیز و آهنگین، به آه، نگاه و نگاره. به عشق، به مهر، به دوست داشتن…

پیوند دوستان

Copyright 2020 | Elmirashahan.ir | All Rights Reserved