پرویز حسامی: انسان همواره در طول تاریخ در حال سیر و سفر به مناطق و سرزمین های دیگر به منظور تجارت، تفریح، زیارت و … بوده است. کمبود امکانات و وسایل نقلیه ی مناسب در دوره های قدیم، همیشه سفر را با مشکلاتی مواجه ساخته است.
با نگاهی گذرا به تاریخ، امکانات و وسایل نقلیه ای که در دسترس انسان بوده است، می توان فهمید که چه در دوران قدیم که گاهی اوقات مسافرت چندین ماه و سال به طول می انجامید و چه حالا که مسافرت به دور دست ترین نقطه ی کره ی خاکی حتی کمتر از یک شبانه روز زمان می برد، همواره مشکلاتی دامن گیر مسافران بوده است. از جمله ی مشکلات مسافرت در زمان های دور، می توان به کمبود وسیله ی نقلیه ی مناسب، بیماری و راهزن های میانه ی راه اشاره کرد. هم اکنون نیز، با وجود اینکه مسافرت از دید عموم مردم بسیار راحت و آسانتر شده است، اما سالیانه تعداد زیادی از مسافران در حین سفر به علت رعایت نکردن توصیه های اتخاذ شده از سوی ارگان ها و سازمان هایی که سفر و امنیت مسافران را تحت نظر دارند، جان خود را از دست می دهند. بنابراین روشن است که سفر همیشه یکی از پرخطرترین فعالیت های انسان در طول زندگی خویش بوده است.
بیشتر سفرها در کشور ما، در فصل بهار (یعنی تعطیلات سال نوی شمسی) و در فصل تابستان صورت می گیرند. لازم است در طول سفر نکاتی را مدنظر داشته باشیم تا در امنیت کامل و رعایت حقوق همدیگر، به سلامت، به مقصد برسیم. این نکات مهم و ضروری عبارت اند از: توجه به زمان بندی مسافرت، برنامه ریزی برای سفر، مسیر توقفگاه های بین راه، وضعیت آب و هوای مقصد و مسیر سفر، معاینه فنی وسیله ی نقلیه بطور کامل، به همراه داشتن لوازم یدکی و ایمنی و لوازم پرمصرف، عدم رانندگی در زمان خواب آلودگی یا زمان هایی که مضطرب، خسته و ناراحت هستید، حفظ آرامش خود هنگام بروز حادثه، توجه به کودکان به دلیل حساسیت نسبت به تغییر شرایط آب و هوایی، آب و غذای کافی در طول سفر و اینکه سفر را همیشه با نام و یاد خداوند شروع کنیم. مقصد خود را همانند شهر و خانه ی خود بدانیم و آداب فرهنگی و اجتماعی را همانطور که در شهر خود رعایت می کنیم، در شهر مقصد نیز مورد توجه قرار دهیم. طبیعت همواره یکی از بزرگترین منابع رفع نیازهای انسان ها بوده و هست. ما با احترام به طبیعت در واقع به خودمان احترام گذاشته ایم. پاکیزه نگه داشتن محل اقامت و مکان هایی که برای تفریح به آن جا می رویم ضروری است و نشان دهنده فرهنگ ماست.
توصیه های بهداشتی در طول سفر
از دیگر نکات قابل اهمیت رعایت توصیه های بهداشتی ست که در طول سفر باید به آن ها توجه داشته باشیم. سفر همیشه تغییراتی را در الگوی غذایی ما به وجود می آورد. آب و غذا از عوامل اصلی بیماری و منبع آلودگی هستند. انتخاب درست مواد غذایی در طول سفر و رعایت نکات بهداشتی در تهیه و مصرف غذا به ما کمک می کند از مسمومیت های غذایی و بیماری پیشگیری کرده و سفر خاطره انگیزی را تجربه کنیم. در مصرف آب آشامیدنی، جوشاندن، بهترین راه برای از بین بردن باکتری هاست. برای مسواک زدن دندان ها، بهتر است از مصرف آب آشامیدنی پرهیز کنیم. بنابراین بهداشت یکی از ضروریات سفر است و بی توجهی به آن عواقب سنگینی را به بار خواهد آورد.
در بهداشت مواد غذایی نیز نکات قابل توجهی وجود دارد؛ این نکات از این جمله اند:
– به رستوران های شلوغ و تمیز بروید و از فروشنده های خیابانی غذا خریداری نکنید.
– از خوردن غذاهای نیم پز خودداری کنید.
– در رستوران ها، سبزی و سالاد مصرف نکنید.
– میوه، سبزی و سالاد را خودتان تهیه کنید و ضد عفونی کنید.
– غذای اضافی را در یخچال بگذارید و هیچ وقت نگذارید که در دمای اتاق سرد شود.
– غذای پخته را از غذای خام جدا نگه دارید؛ زیرا آلودگی از غذای خام به پخته انتقال می یابد.
– از پرخوری، ریزه خواری و استفاده ی زیاد از تنقلات خودداری کنید.
– تحرک و ورزش را فراموش نکنید. زیرا بعضی مسافران بعد از بازگشت از سفر، چند کیلو وزن اضافه کرده اند و این به نوبه ی خود باعث بیماری می شود.
– سعی کنید به جای نوشابه های گازدار از دوغ پاستوریزه استفاده کنید.
– از غذای آماده، مانند ساندویج، پیتزا، همبرگر، اسنک و … استفاده نکنید. زیرا این غذاها سرخ شده اند و حاوی انواع چربی ها هستند.
– مصرف حداقل دو لیوان شیر یا ماست پاستوریزه در روز توصیه می شود. زیرا در سلامت مادران باردار و شیرده و سالمندان تاثیر قابل توجهی دارد.
رعایت هر کدام از این نکات، در سلامت و جلوگیری از ابتلا به هرگونه بیماری، مفید و موثر است و مانع از بروز بیماری ها و مسومیت ها در طول سفر خواهد شد.
توصیه های امنیتی در طول سفر
در کشور ما سالیانه مردم، مسافرت های زیادی به شهرهای مذهبی، توریستی و تجاری در سراسر نقاط دنیا دارند. حفظ جان و سلامت زائران و جهانگردان در این سفرها از برجسته ترین نکات است. از جمله توصیه های امنیتی چه در سفرهای داخلی و چه در سفر به خارج از کشور، و به منظور زیارت مکان های مقدس یا تجارت، تفریح و … می توان به نکات زیر اشاره کرد:
– به همراه داشتن مدارک شناسایی کامل از ضروریات سفر است. البته در بعضی از سفرها، فقط گذرنامه و کارت شناسایی مورد نیاز است.
– با توجه به فرهنگ عمومی و مذهبی شهرهای زیارتی، تاکید می شود که خواهران ضمن استفاده از چادر مشکی و حجاب و پوشش اسلامی، از پوشیدن مانتو یا چادر نماز در معابر عمومی خودداری فرمایند.
– نسبت به شناسایی مسیر رفت و برگشت به هتل و شماره ی اتاق و تلفن آن اقدام کنید و آن را به خاطر بسپارید.
– از ورود به مباحث سیاسی، اختلافات قومی و مذهبی جدا اجتناب کنید.
– از عزیمت به اماکن و شهرهایی که ورود به آنها ممنوع شده است، خودداری فرمائید.
– از به همراه آوردن افراد خارج از کاروان به داخل هتل خودداری کنید.
– اشیاء ممنوعه مانند (دوربین، موبایل،چاقو و … ) را به هنگام ورود به اماکن مقدس با خود حمل ننمائید.
– وسایل خود را هنگام ترک رستوران، هتل و … جای نگذارید.
توصیه های فرهنگی در طول سفر
از جمله توصیه های فرهنگی در سفر، رعایت کردن و احترام به قوانینی است که به صورت تابلوهایی در مکان های تفریحی و زیارتی نصب شده اند. افراد زیادی با فرهنگ های متفاوت با هم برخورد می کنند. نوع و شیوه ی برخورد افراد، نشان دهنده ی فرهنگ آنهاست. پس ما باید به جای تخریب و توهین به فرهنگ های دیگر، تلاش کنیم تا فرهنگ خود را به دیگران به صورت کاملا محترمانه و همراه با احترام متقابل، بشناسانیم و بیشتر به فکر فرهنگ سازی و شناخت فرهنگ های دیگر باشیم، نه توهین و بدگویی به اعتقادات و باورهای دیگران.
سفر، به عنوان یکی از پر جاذبه ترین فعالیت های آدمی است و هرکس در طول زندگی خویش چندین بار آن را تجربه خواهد کرد. در صورت رعایت و توجه به توصیه هایی که از سوی سازمان های ناظر بر سفر و حمل و نقل مسافران مطرح شده اند، می توان سفری خوش و به یاد ماندنی را تجربه کرد. رعایت توصیه های پزشکی، امنیتی، فرهنگی و … در طول سفر، در واقع نشانه ی احترام به خود ماست و نفع و ضرر رعایت یا عدم رعایت این توصیه ها به خود ما باز خواهد گشت. سفری خوش را در کنار احترام به قوانین و رعایت مقررات برای هموطنان عزیزمان آرزومندیم.
این مطلب، در زمستان ۱۳۹۳، به سفارش موسسۀ مطبوعه به رشتۀ تحریر درآمده است.
