پرویز حسامی: آيا مي‌دانيد كه روستاها مي‌توانند بزرگترين عامل رسيدن به خودكفايي باشند؟ روستاها كوچكترين بخش هر كشور محسوب مي‌شوند و با توجه به دسترسي آسان به طبيعت، توليد كنندگان اصلي جامعه به شمار مي‌آيند و توسعه‌ي هر جامعه‌اي طبيعتاً بايد از روستاهايش آغاز شود. بنابراين بايد روستاها از امكانات مدرن بهره‌مند باشند تا ستون‌هاي توسعه‌ي هر كشور قوي‌تر شوند.
باتوجه به تحريم‌هايي كه علیه کشور ایران صورت پذیرفته و روش جديدي كه در اقتصاد در پيش گرفته شده است، بايد براي رسيدن به خودكفايي، توسعه بخشی، از روستاها شروع شود و بدین منظور می بایست اقتصاد مقاومتي به منظور روشی براي مقابله با این تحريم‌ها، صورت پذیرد. باتوجه به اينكه کشور ايران در تحريم به سر مي‌برد، نقش روستاها قطعاً در رفع نيازهاي مردم غيرقابل انكار است.
يكي از شرايط مقاوم بودن اقتصاد، استفاده از همه‌ي ظرفيتهاي دولتي و مردمي است؛ بدین ترتیب که هم باید فكرها و انديشه‌ها مورد توجه قرار گیرند، و هم سرمايه‌های ملی. ركن ديگر اقتصاد مقاومتي، حمايت از توليد ملي است. هم در صنعت و هم در كشاورزي معين. بايد در بخش صنعت و كشاورزي تحولاتي ايجاد شود كه توليد ملي به حداكثر برسد و حفظ شود و اين امر امكان پذير نخواهد شد، مگر اینکه به منابع اوليه‌اي كه در دسترس روستاهاي كشور است تكيه شود و از آن ها حداكثر استفاده به عمل آيد.
ركن سوم، مديريت مصرف است بايد در كشور فرهنگ سازي شود كه مردم درست مصرف كنند و از اسراف و زياده روي پرهیز نمایند. اهمیت به مصرف توليدات داخلي نکته ای حائز اهمیت است؛ از آن جا كه كالاهاي لوكس و تجملي خارجي از هر طریقی به کشور وارد می شوند و طرفداران زيادي پیدا کرده اند. بنابراین با افزایش كيفيت كالاهاي داخلي و با توسل به انديشمندان و منابعي كه در اختيار روستانشينان كشور است، می توان نوع و میزان مصرف مردم را مدیریت کرد. با توجه به كشاورزي و دامداري که شغل اكثريت روستائيان كشور خصوصاً در روستاهاي استان آذربايجان شرقي و غربي، كردستان، كرمانشاه و ايلام و زنجان و قزوين است و باتوجه به شرايط جغرافيايي و مراتع و زمين‌هاي كشاورزي وسيعي كه در اختيار اهالی این روستاها قرار دارد، مي‌توان اقدامات موفقيت آمیز بسیاری را در راستای توسعه‌ي اقتصادي كشور انجام داد. وجود زمين‌هاي دست نخورده در روستاها، باغ‌هايي كه از كمبود آب رو به نابودي و خشك شدن هستند، توليد كم ناشي از عدم دسترسي به فناوري و خيلي از چيزهاي ديگر، می توان با سرمايه گذاري این بخش‌ها در روستاها، چرخه‌ي توليد و توسعه‌ي كشور را بيشتر و بيشتر به حركت درآورد. امروزه در شهرها فضا براي پياده كردن فناوري و طرح‌هاي عظيم اقتصادي خيلي كم شده است. روستاها مي‌توانند مكاني براي اين قبیل فعاليت هاي اقتصادي باشند. با توجه به شرايط و آب و هواي مساعدي كه غالب روستاهای کشور دارا هستند، خوشبختانه بايد گفت كه وضعيت روستاها در حال حاضر رو به پيشرفت است.
زندگي روستايي خود به خود براي ساكنين روستاها نوعی خودكفايي به همراه دارد و اكثر روستانشينان نيازهاي خود را بدون تعامل با شهرهاي نزديك خودشان رفع مي‌كنند که از اين جهت علاوه بر اينكه عامل تسريع روند توسعه و رفع نيازهاي شهرنشينان هستند، عاملي براي رفع نيازهاي افراد زيادي از جمعيت كشور محسوب مي‌شوند كه در روستاها ساکن هستند. لازمه‌ي رسيدن به خودكفايي وجود افراد مستعد و توانمند و داراي سلامت جسمي و روحي و رواني است. باتوجه به آب و هواي مناسب و وجود شرايط براي يك زندگي سالم و دور از ناراحتي‌هاي عصبي و رواني در روستاها افرادي با مهارت و توانمندي‌هاي فكري در سطحی بالا ظهور مي‌كنند و در ادارات و سازمان‌هاي دولتي و غيردولتي در شهرها به شغل کارمندی مشغول اند و جمعیتی از كاركنانی ماهر را تشكيل مي‌دهند كه از روستا به شهر مهاجرت کرده اند. بدون شك روستانشینان در رسيدن به خودكفايي و توسعه و پيشرفت نيروي انساني در راس هرم توسعه قرار خواهند داشت. بنابراين منبع اصلي نيروي انساني و ماهر در راه فتح قله‌هاي رفيع توسعه روستاییان هستند. بدين ترتيب حذف روستاها در جريان پيشرفت اقتصادي كشور يقيناً به معني حذف بخش اصلي و ناديده گرفتن نقطه اتكاء اصلي اقتصاد كشور است كه بدون آن رسيدن به خودكفايي محال است.
استان‌هايي كه در شمال غربي و غرب كشور قرار گرفته‌اند داراي روستاهايي با منابع طبيعي بسيار غني هستند كه بدین ترتیب مي‌توان ستون‌هاي توسعه‌ي كشور و روند رسيدن به خودكفايي را در كشور تسريع كرد. متاسفانه در حال حاضر در كشور با مشكلات بسیاری در زندگی روستانشینی مواجهیم و جمعيت روستائيان با مشكلات عديده‌اي از جمله كمبود آب و از رونق افتادن كشاورزي و دامداري و بيكاري جوانان و بي توجهي آنها به شغل دامداري و كشاورزي رو به رو هستند. البته با در پيش گرفتن طرح جديد اقتصادي، يعني اقتصاد مقاومتي رسيدگي به مشكلات روستانشينان بيشتر از گذشته شده است و اين مي‌تواند در توسعه‌ي كشور و رسيدن به خودكفايي بسيار موثر باشد؛ چرا كه توليدات دامي و لبنيات در كشور با رونق دامداري در روستاها به حد خودكفايي رسيده است. همچنین در بخش‌هاي ديگری مانند كشاورزي با وجود منابع دست نخورده و ناياب در روستاها و بسياري از فرصتهاي از دست رفته در آن كه به دلیل عدم دسترسي به فناوري های روز دنيا و دستگاه‌هاي پيشرفته به توليد با كيفيت پايين انجامیده اند، مي‌توان در زمينه‌هاي ديگر به توسعه و در نتيجه عدم نياز به كالاهاي وارداتي دست یافت. از سوی ديگر با وجود مشكلات جمعيتي و كمبود فرصتهاي شغلي در شهرها براي جمعيتي كه از روستا به شهرها مهاجرت مي‌كنند، با ايجاد فرصتهاي شغلي در روستاها مي‌توان از مهاجرت روستاییان به شهر کاست. باید توجه داشت که در روستاها منابع با ارزشي وجود دارد كه باتوجه و كشف و استفاده صحیح از آنها در جهت تأمين نيازهاي مردم، مي‌توان رفته رفته كلمه‌ي واردات را از واژگان اقتصادی كشور حذف كرد.
این مطلب، در تابستان ۱۳۹۳، به سفارش موسسۀ مطبوعه به رشتۀ تحریر درآمده است.
